Cần gì để mang lại trải nghiệm người dùng (UX) tuyệt vời?
Đó là một quy trình thiết kế mượt mà, tất nhiên rồi.
Quy trình thiết kế UX là một chu trình giúp tạo ra những sản phẩm phù hợp với nhu cầu của người dùng, từ đó mang lại trải nghiệm hài lòng và trực quan hơn. Quy trình này bao gồm:
- Nghiên cứu: Còn được gọi là “giai đoạn khám phá” (discovery). Mục tiêu ở bước này là tìm hiểu về vấn đề, lý do tại sao nó xảy ra và cách mà một sản phẩm mới có thể giải quyết nó.
- Lên ý tưởng và thiết kế: Khám phá các giải pháp tiềm năng và phát triển sản phẩm để giải quyết vấn đề.
- Tạo mẫu và thử nghiệm: Tạo một nguyên mẫu tương tác để xem người dùng phản ứng và tương tác với các giải pháp khác nhau ra sao.
- Tinh chỉnh: Điều chỉnh mô hình dựa trên phản hồi.
- Triển khai: Phát hành sản phẩm.
- Cải tiến liên tục: Theo dõi phản hồi và không ngừng tìm cách nâng cấp sản phẩm.
Tất cả các bước trong quy trình này – Từ nghiên cứu, tạo mẫu, thử nghiệm đến cải tiến liên tục — đều góp phần xây dựng trải nghiệm người dùng tốt hơn. Thành thạo những khái niệm này sẽ giúp bạn nâng cao sự nghiệp và nổi bật hơn trong mắt nhà tuyển dụng.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các giai đoạn chính của thiết kế UX và cách bạn có thể bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực thú vị này.
UX Design Process là gì?
Quy trình thiết kế UX bao gồm các bước cần thiết để tạo ra trải nghiệm kỹ thuật số trực quan và dễ dùng. Quy trình này được áp dụng trong nhiều lĩnh vực như:
- Website
- Ứng dụng di động
- Phần mềm
- Dịch vụ số
Lý tưởng nhất, quy trình thiết kế UX chính là cầu nối giữa sản phẩm và người dùng. Để làm được điều đó, nhà thiết kế tập trung vào việc nâng cao khả năng sử dụng (usability), khả năng tiếp cận (accessibility) — tức là làm sao để mọi người, kể cả người khuyết tật, có thể dễ dàng sử dụng — và cuối cùng là tăng sự hài lòng của người dùng.
Quy trình này bao gồm nhiều bước, và mỗi bước đều giúp bạn tạo ra một sản phẩm vừa đẹp, vừa giúp người dùng đạt được mục tiêu của họ.
Các bước chính trong quy trình thiết kế UX
1. Nghiên cứu người dùng & hiểu vấn đề
Đây là nền tảng của thiết kế UX, bắt đầu từ việc xác định sản phẩm, lý do tạo ra nó và nhu cầu người dùng mà bạn đang hướng tới.
Giai đoạn này thường bao gồm các buổi họp với quản lý sản phẩm, kỹ sư và các bên liên quan để vạch ra mục tiêu tổng thể.
Bạn sẽ cần hiểu rõ người dùng bằng cách phỏng vấn, khảo sát, nghiên cứu khả năng sử dụng, và phân tích xu hướng ngành cũng như sản phẩm của đối thủ. Qua đó, bạn có thể vẽ bản đồ hành trình người dùng – từ lúc họ nhận ra nhu cầu cho đến cách họ tương tác với sản phẩm của bạn để giải quyết nhu cầu đó.
Từ dữ liệu thu thập được, bạn có thể xây dựng chân dung người dùng (user persona) — đại diện cho nhóm khách hàng mục tiêu với đặc điểm, hành vi và điểm đau (pain points) cụ thể. Chân dung này giúp bạn và đội ngũ thiết kế đặt mình vào vị trí người dùng trong suốt quá trình phát triển sản phẩm.
2. Kiến trúc thông tin & tạo khung sườn (wireframe)
Khi đã hiểu rõ người dùng và vấn đề cần giải quyết, bạn sẽ cần xác định cấu trúc nội dung hợp lý nhất. Hãy nghĩ đến những con đường khác nhau mà người dùng có thể đi qua trong sản phẩm, và đâu là nội dung quan trọng nhất ở mỗi giai đoạn hành trình.
Wireframe giúp bạn sắp xếp bố cục website/app, xây dựng cấu trúc nội dung và định hình thông điệp chính mà bạn muốn truyền tải trong trải nghiệm đó.
3. Thiết kế & tạo nguyên mẫu (prototype)
Đây là lúc biến ý tưởng và wireframe thành sản phẩm cụ thể. Bạn sẽ thiết kế giao diện người dùng (UI) để thử nghiệm tương tác thực tế và tạo nguyên mẫu tương tác.
Yếu tố màu sắc, phông chữ, nhận diện thương hiệu đều quan trọng, nhưng ở giai đoạn này bạn nên tập trung vào chức năng và trải nghiệm mà người dùng sẽ cảm nhận.
Các công cụ như Figma cho phép bạn tạo nguyên mẫu tương tác mô phỏng hành vi người dùng thật.
4. Kiểm thử khả dụng & thu thập phản hồi
Đưa sản phẩm vào thử nghiệm để đảm bảo nó đáp ứng kỳ vọng của người dùng. Các hình thức như A/B testing hoặc nghiên cứu khả dụng giúp bạn nhận ra điểm mạnh, điểm yếu trong thiết kế.
Hãy thử nghiệm với người dùng thật — những người sẽ trực tiếp sử dụng sản phẩm khi ra mắt. Phản hồi từ họ sẽ giúp bạn tinh chỉnh và nâng cao cơ hội ra mắt thành công.
Quy trình này không phải lúc nào cũng tuyến tính — bạn có thể phải quay lại giữa các bước thiết kế, tạo mẫu và thử nghiệm cho đến khi đạt chất lượng mong muốn.
5. Bàn giao cho lập trình & triển khai
Khi bước sang giai đoạn này, nhà thiết kế sẽ cung cấp tài liệu và tài nguyên thiết kế chi tiết. Bạn sẽ phối hợp chặt chẽ với đội ngũ phát triển để đảm bảo sản phẩm được triển khai chính xác, đồng thời điều chỉnh nếu có thay đổi về mặt kỹ thuật.
Đây cũng là lúc bạn chuyển từ thiết kế thô (low-fidelity) sang thiết kế hoàn thiện (high-fidelity).
6. Lặp lại & cải tiến liên tục
Việc ra mắt sản phẩm không phải là điểm kết thúc mà chỉ là khởi đầu.
Khi nhu cầu người dùng thay đổi, sản phẩm cũng phải liên tục phát triển.
Bằng cách theo dõi phân tích dữ liệu (analytics), thu thập phản hồi, và đánh giá hiệu suất, bạn có thể cập nhật, cải thiện khả năng tiếp cận và trải nghiệm người dùng.
Đừng quên khảo sát định kỳ hoặc thu thập ý kiến qua đánh giá, phản hồi để nâng cấp sản phẩm lên tầm cao mới.
Và quan trọng nhất — hãy không ngừng học hỏi.
Bạn có thể bắt đầu bằng cách tham gia các khóa học UX trực tuyến, học từ nghiên cứu người dùng đến kiểm thử khả dụng để xây dựng nền tảng vững chắc cho sự nghiệp của mình.
Những nghề nghiệp hưởng lợi từ kiến thức UX Design
Vai trò của UX/UI/Product Designer
Nhiều công ty dùng ba chức danh này thay thế cho nhau, nhưng mỗi vai trò đều có những trọng tâm riêng:
- UX Designer: Tập trung hiểu nhu cầu người dùng, thiết kế giải pháp giúp tăng tính tiện dụng. Họ nghiên cứu, xác định “pain point” và đề xuất tính năng cải thiện trải nghiệm. Câu hỏi họ thường đặt ra là: “Kết quả tốt nhất cho người dùng là gì?” và “Làm sao để thiết kế giải quyết được vấn đề của họ?”
- UI Designer: Chịu trách nhiệm về yếu tố trực quan và tương tác, như nút bấm, menu, bố cục, đảm bảo tính thống nhất và phù hợp thương hiệu.
- Product Designer: Có góc nhìn tổng thể hơn, giám sát cả UX và UI, đồng thời đảm bảo sản phẩm phù hợp với mục tiêu kinh doanh. Họ thường phối hợp với đội marketing và kỹ thuật để tạo ra sản phẩm vừa thân thiện vừa hiệu quả.
Các nghề khác cũng cần hiểu UX/UI
- Lập trình viên Front-End: Xây dựng phần giao diện và các yếu tố tương tác trên website/app bằng ngôn ngữ như HTML, CSS, JavaScript. Họ cần phối hợp chặt với nhà thiết kế để tối ưu trải nghiệm.
- Chuyên viên SEO: Tối ưu cấu trúc và nội dung website để tăng thứ hạng tìm kiếm. Trải nghiệm người dùng là yếu tố quan trọng, vì công cụ tìm kiếm luôn ưu tiên website thân thiện và dễ dùng.
Cách học UX Design và phát triển sự nghiệp
Sẵn sàng bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực UX? Hãy làm theo các bước sau:
- Đăng ký khóa học UX Design: Học công cụ, kỹ năng và quy trình chuẩn ngành.
- Thực hành qua dự án thực tế: Xây dựng portfolio thật mạnh.
- Luôn cập nhật xu hướng: Theo dõi blog, podcast, khóa học và cộng đồng để bắt kịp các nguyên tắc thiết kế mới nhất.
Bạn có thể nắm vững những kiến thức cơ bản trong vài tháng — và càng bắt đầu sớm, bạn càng đến gần công việc mơ ước nhanh hơn.
Học UX Design cùng Udemy
Udemy hiện có hơn 250.000 khóa học toàn cầu giúp bạn thích nghi và phát triển. Với các khóa học UX Design do chuyên gia hướng dẫn, bạn có thể:
- Học wireframing, prototyping và các nguyên tắc cốt lõi của UX.
- Thực hành với Figma, Adobe XD và các công cụ thiết kế hiện đại.
- Xây dựng portfolio và case study để gây ấn tượng khi xin việc.
Bắt đầu hành trình thiết kế UX của bạn ngay hôm nay – Hãy khám phá danh mục khóa học của Udemy và chọn khóa phù hợp với mục tiêu nghề nghiệp của bạn.
Bản gốc: Udemy.com / Dịch bởi: Kho Khóa Học
